ارزیابی سه گونه گزشاهی (Tamarix aphylla)، تاغ (Haloxyllon persicum) و آتریپلکس (Atriplex muculata) در تثبیت رسوبات بادی منطقه سیستان

وجود تپه¬های شنی فعال و ماسه¬زارها در شمال استان سیستان و بلوچستان به‌همراه بحران‌های ناشی از خشکسالی شرایط زیست را در این منطقه دشوار نموده است. در این مناطق جهت اجرای عملیات بیابانزدایی معمولاً از پروژه¬های شاخصی مانند نهالکاری، مالچ¬پاشی و تلفیق مالچ¬پاشی و نهالکاری استفاده می¬شود. از گونه‌های بومی و سازگار این منطقه می¬توان به‌گونه¬هایی چون گزشاهی (Tamarix aphylla)، تاغ (Haloxyllon persicum) و آتریپلکس (Atriplex muculata) اشاره نمود. تحت شرایط یکسان به‌تعداد 30 اصله از هر گونه، غرس شدند. این نهال‌ها به‌مدت سه سال آبیاری شده و جهت حفاظت در مقابل چرا و تخریب، اقدام به‌قرق منطقه با بکارگیری قرقبان شد. با اندازه‌گیری درصد بقا، خزان و متوسط تاج پوشش هر گونه داده¬های جمع-آوری شد و آزمون آنالیز واریانس انجام شد. نتایج نشان داد اختلاف معنی‌داری در سطح 5 درصد به‌لحاط درصد بقا و تاج پوشش بین گونه‌های مورد مطالعه وجود دارد. به‌طوری‌که پس از بررسی و تجزیه و تحلیل حاصل از نتایج سال اول، دوم و سوم نهال‌های گزشاهی از نظر بقاء و متوسط مساحت تثبیت رسوبات بادی موثرتر بوده و بعد از آن گونه تاغ در اولویت دوم قرار گرفته و گونه آتریپلکس به‌دلیل حساس بودن در جایگاه سوم قرار دارد هر چند این گونه به‌عنوان گونه همراه با گز شاهی استفاده می¬شود ولی استفاده از آن به‌عنوان گونه همراه تاغ به‌دلیل مشکلات موجود در تأمین آب باعث حذف گونه آتریپلکس می¬گردد که در این صورت اعمال مدیریت طرح جنگل‌های دست کاشت در محدوده اجرای پروژه امری ضروری است.